Yakuza Nhật Bản (やくざ hay ヤクザ), còn được biết đến với tên gọi gokudō (極道), là thành viên của các tổ chức tội phạm truyền thống ở Nhật Bản. Ngày nay, Yakuza là một trong những tổ chức tội phạm lớn nhất thế giới. Các Yakuza thường có đặc điểm để nhận biết, đó là hình xăm Irezumi (hình xăm truyền thống của Nhật Bản). Yakuza được xem là một thế giới ngầm đáng sợ của mafia Nhật Bản, có lịch sử hoạt động hơn 300 năm và những nguyên tắc chặt chẽ tương tự như mafia, Yakuza vẫn đang ngày càng lớn mạnh và mở rộng thêm tầm ảnh hưởng.
Nguồn Gốc và Lịch Sử Hình Thành Yakuza
Sự Ra Đời và Phát Triển Ban Đầu
Nguồn gốc của Yakuza có thể truy ngược dòng lịch sử hơn 400 năm trước, vào thời kỳ Edo (1603-1867). Trong giai đoạn này, xã hội Nhật Bản trải qua những biến động lớn về chính trị và kinh tế, tạo ra tầng lớp những người sống ngoài vòng pháp luật và không được xã hội công nhận. Yakuza ban đầu xuất thân từ hai nhóm người:
Tekiya (的屋): Những người bán hàng rong, thường hoạt động tại các chợ phiên và lễ hội. Họ dần dần tổ chức thành các nhóm để bảo vệ quyền lợi kinh doanh và thu tiền bảo kê, từ đó hình thành các tổ chức có cấu trúc. Vào thời Edo, Tekiya được triều đình công nhận, họ được bổ nhiệm làm người giám sát và được cấp địa vị gần như samurai.
Bakuto (博徒): Những người đánh bạc chuyên nghiệp, thường tổ chức các sòng bạc trái phép ở những vùng quê hẻo lánh. Bakuto bị coi là tầng lớp thấp nhất trong xã hội, gần như tội phạm, và không được bất kỳ giai cấp nào thừa nhận. Phần lớn hình ảnh tiêu cực về Yakuza, bao gồm cả cái tên này, đều bắt nguồn từ Bakuto.
Ngoài ra, một số nguồn tin cho rằng Yakuza còn có nguồn gốc từ các samurai (武士) mất đi địa vị trong thời kỳ Tokugawa (1603-1868). Khi Mạc phủ Tokugawa nắm quyền, nhiều samurai không còn được trọng dụng và trở thành những kẻ浪人 (rōnin, lãng nhân), lang thang khắp nơi và kiếm sống bằng vũ lực. Một số samurai này đã tham gia vào các hoạt động tội phạm, trở thành tiền thân của Yakuza sau này.
Giai Đoạn Hình Thành Tổ Chức
Vào khoảng thế kỷ 18, các nhóm tekiya và bakuto bắt đầu liên kết với nhau và hình thành các tổ chức Yakuza có hệ thống. Các thành viên trong tổ chức đoàn kết và bảo vệ lẫn nhau, tạo thành một “gia đình” (家族, kazoku) với cấu trúc phân cấp rõ ràng. Người đứng đầu tổ chức được gọi là “oyabun” (親分, cha nuôi), và các thành viên khác là “kobun” (子分, con nuôi). Mối quan hệ giữa oyabun và kobun dựa trên sự trung thành tuyệt đối và tuân thủ mệnh lệnh.
Năm 1881, Yakuza được tập hợp lại trong một tổ chức có tên “Thương hội Biển đen” – chuyên hoạt động trên biển và giết người thuê.
Yakuza Trong Thời Kỳ Hiện Đại
Trong quá trình hiện đại hóa của Nhật Bản, Yakuza dần thâm nhập sâu hơn vào nền kinh tế và chính trị. Sau Thế chiến thứ hai, Yakuza phất lên nhanh chóng ở thị trường chợ đen. Thời đỉnh cao vào những năm 1960, Yakuza có trên 184.000 thành viên. Yakuza thời điểm đó có liên hệ mật thiết với các chính trị gia bảo thủ và từng được đảng Dân chủ Tự do (LDP) sử dụng như một con bài khắc chế các phe cánh tả.
Tuy nhiên, từ những năm 1990, Yakuza bắt đầu suy yếu do sự siết chặt của pháp luật và sự thay đổi trong xã hội. Số lượng thành viên Yakuza giảm mạnh, và các hoạt động của họ cũng bị hạn chế.
Cơ Cấu Tổ Chức và Hoạt Động Của Yakuza
Cơ Cấu Tổ Chức
Yakuza có một cơ cấu tổ chức phức tạp và phân cấp, tương tự như cấu trúc gia đình truyền thống. Các cấp bậc chính trong một tổ chức Yakuza bao gồm:
Oyabun (親分): Người đứng đầu băng đảng, còn gọi là “cha nuôi”. Oyabun có quyền lực tối cao và trách nhiệm lãnh đạo toàn bộ tổ chức. Oyabun thường có mối quan hệ với các quan chức trong chính phủ Nhật và các tổ chức Yakuza khác. Oyabun nổi tiếng nhất của Yamaguchi-gumi là Kazuo Taoka.
Wakagashira (若頭): Vị trí thứ hai trong băng đảng, là cánh tay phải của oyabun. Wakagashira có trách nhiệm quản lý và điều hành các hoạt động hàng ngày của tổ chức, đồng thời thay mặt oyabun khi cần thiết. Wakagashira cũng thường đại diện cho tổ chức trong các cuộc đàm phán hoặc giao dịch.
Shateigashira (舎弟頭): Cấp bậc thấp hơn wakagashira, có vai trò quản lý các nhóm nhỏ trong tổ chức.
Kobun (子分): Các thành viên cấp thấp, là “con nuôi” của oyabun. Kobun có nghĩa vụ tuyệt đối trung thành và tuân theo mệnh lệnh của cấp trên.
Các Hoạt Động Chính
Yakuza tham gia vào nhiều hoạt động khác nhau, bao gồm cả hợp pháp và bất hợp pháp. Các hoạt động bất hợp pháp của Yakuza bao gồm:
Tống tiền (恐喝, kyōkatsu): Đe dọa và cưỡng đoạt tiền bạc hoặc tài sản của người khác.
Cờ bạc (賭博, tobaku): Tổ chức và điều hành các sòng bạc trái phép.
Buôn lậu (密輸, mitsuyu): Vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới.
Mại dâm (売春, baishun): Tổ chức và điều hành các hoạt động mại dâm.
Buôn bán ma túy (麻薬取引, mayaku torihiki): Mua bán và phân phối các chất ma túy.
Cho vay nặng lãi (高利貸し, kōrigashi): Cho vay tiền với lãi suất cắt cổ.
Rửa tiền (資金洗浄, shikin senjō): Hợp pháp hóa tiền có được từ các hoạt động phạm pháp.
Kiểm soát thị trường lao động và kinh doanh: Yakuza can thiệp vào thị trường lao động và kiểm soát các hoạt động kinh doanh.
Ngoài ra, Yakuza còn tham gia vào một số hoạt động hợp pháp như:
Xây dựng: Các công ty xây dựng do Yakuza kiểm soát thường nhận được các hợp đồng lớn từ chính phủ và các tập đoàn.
Giải trí: Yakuza có ảnh hưởng lớn đến ngành công nghiệp giải trí Nhật Bản, bao gồm cả âm nhạc, phim ảnh và trò chơi điện tử.
Bất động sản: Yakuza tham gia vào các hoạt động mua bán và cho thuê bất động sản.
Xử lý rác thải, tái chế và dịch vụ lao công: Yakuza tham gia vào các ngành nghề chính thống khác như xử lý rác thải, tái chế, công nghiệp giải trí hay dịch vụ lao công.
