Ngân hàng Nhật Bản tăng lãi suất bao nhiêu? Đây là một câu hỏi nóng hổi đang được giới tài chính toàn cầu đặc biệt quan tâm, nhất là trong bối cảnh hiện nay. Sau nhiều năm duy trì chính sách tiền tệ siêu nới lỏng với lãi suất âm, BOJ đang phát đi những tín hiệu cho thấy họ có thể sớm thay đổi hướng đi, điều chỉnh tăng lãi suất.
Việc BOJ tăng lãi suất, dù chỉ là một mức nhỏ, cũng có thể gây ra những tác động lớn đến thị trường tài chính toàn cầu, ảnh hưởng đến dòng vốn, tỷ giá hối đoái và cả triển vọng tăng trưởng kinh tế. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích các khía cạnh liên quan đến vấn đề này, từ lý do thúc đẩy BOJ thay đổi chính sách, đến các kịch bản có thể xảy ra và tác động của chúng đối với nền kinh tế Nhật Bản và thế giới.
Bối Cảnh Kinh Tế Nhật Bản và Áp Lực Tăng Lãi Suất
Lạm Phát Vượt Mục Tiêu và Tăng Trưởng Tiền Lương
Trong nhiều năm, Nhật Bản phải đối mặt với tình trạng giảm phát hoặc lạm phát rất thấp, buộc BOJ phải duy trì chính sách tiền tệ siêu nới lỏng để kích thích kinh tế. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, lạm phát ở Nhật Bản đã bắt đầu tăng tốc, vượt qua mục tiêu 2% mà BOJ đặt ra.
Một trong những nguyên nhân chính đẩy lạm phát lên cao là giá năng lượng và hàng hóa nhập khẩu tăng do ảnh hưởng từ tình hình thế giới. Bên cạnh đó, tăng trưởng tiền lương cũng là một yếu tố quan trọng. Sau nhiều năm trì trệ, tiền lương ở Nhật Bản đã bắt đầu tăng lên, nhờ các cuộc đàm phán giữa công đoàn và doanh nghiệp mang lại kết quả tích cực.
Chính Sách Tiền Tệ Siêu Nới Lỏng và Những Hạn Chế
Chính sách tiền tệ siêu nới lỏng của BOJ, với lãi suất âm và chương trình mua tài sản quy mô lớn, đã giúp hỗ trợ nền kinh tế Nhật Bản trong một thời gian dài. Tuy nhiên, chính sách này cũng gây ra những tác dụng phụ không mong muốn, chẳng hạn như làm suy yếu đồng yên, gây khó khăn cho các doanh nghiệp nhập khẩu và làm tăng chi phí sinh hoạt.
Ngoài ra, lãi suất âm cũng gây ảnh hưởng đến lợi nhuận của các ngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng khu vực, khi làm giảm hiệu quả hoạt động cho vay trên vốn huy động. Điều này khiến nhiều tổ chức tài chính kêu gọi BOJ nhanh chóng chấm dứt chính sách lãi suất âm.
Áp Lực Từ Bên Ngoài
Không chỉ từ bên trong, BOJ cũng chịu áp lực tăng lãi suất từ bên ngoài. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và các ngân hàng trung ương lớn khác đã tăng lãi suất mạnh mẽ để đối phó với lạm phát, khiến khoảng cách lãi suất giữa Nhật Bản và các nước khác ngày càng nới rộng. Điều này gây áp lực lên đồng yên, khiến đồng tiền này mất giá so với đồng USD và các đồng tiền khác.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ cũng đã kêu gọi Nhật Bản tăng lãi suất nhanh hơn để tránh làm đồng yên suy yếu quá mức. Sự suy yếu của đồng yên có thể gây ra những bất ổn cho nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Mỹ và các nước khác.
Tín Hiệu Tăng Lãi Suất từ Ngân Hàng Trung Ương Nhật Bản (BOJ)
Phát Biểu Của Thống Đốc Kazuo Ueda
Thống đốc BOJ Kazuo Ueda đã đưa ra những phát biểu được giới phân tích coi là tín hiệu rõ ràng cho thấy ông đang chuẩn bị tăng lãi suất. Ông Ueda cho biết BOJ sẽ xem xét “lợi ích và bất lợi” của việc tăng lãi suất tại cuộc họp chính sách tiền tệ trong tháng 12. Ông cũng nói rằng BOJ sẽ cụ thể hóa về đường đi lãi suất một khi lãi suất tăng lên mức 0,75%.
Những phát biểu này đã làm tăng đồn đoán của thị trường về khả năng BOJ sẽ tăng lãi suất trong thời gian tới. Thị trường hoán đổi cũng đang định giá khả năng cao rằng BOJ sẽ tăng lãi suất trong tháng này.
Phản Ứng Của Thị Trường
Thị trường đã phản ứng mạnh mẽ với những tín hiệu từ BOJ. Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản (JGB) kỳ hạn 2 năm đã đạt mức cao nhất trong 17 năm, trong khi lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm cũng tăng lên. Đồng yên cũng đã tăng giá so với đồng USD và các đồng tiền khác.
Thị trường trái phiếu toàn cầu cũng cảm nhận được tác động lan tỏa, với lợi suất trái phiếu chính phủ của các nước khác như Đức và Mỹ cũng tăng lên. Điều này cho thấy việc BOJ tăng lãi suất có thể gây ra những biến động lớn trên thị trường tài chính toàn cầu.
Dự Báo Của Các Chuyên Gia
Nhiều chuyên gia kinh tế dự báo BOJ có thể tăng lãi suất ngay trong tháng 12. Nhà chiến lược tiền tệ Christopher Wong của OCBC nhận định rằng những phát biểu của Thống đốc Ueda là bước chuẩn bị cho một đợt tăng lãi suất, khiến khả năng BOJ nâng lãi trong cuộc họp tháng 12 hoặc tháng 1 trở nên rất cao.
Tuy nhiên, một số chuyên gia cũng cho rằng BOJ sẽ thận trọng trong việc tăng lãi suất, vì lo ngại về tác động tiêu cực đến nền kinh tế. BOJ có thể chỉ tăng lãi suất một lần, sau đó sẽ chờ đợi thêm dữ liệu để đánh giá tác động trước khi đưa ra các quyết định tiếp theo.
