Kimono và Yukata Khác Nhau Thế Nào? Kimono và yukata đều là trang phục truyền thống của Nhật Bản, nhưng chúng khác nhau về chất liệu, kiểu dáng, phụ kiện đi kèm và dịp mặc. Kimono là trang phục trang trọng, được mặc trong những dịp đặc biệt như đám cưới, lễ tốt nghiệp hoặc trà đạo. Trong khi đó, yukata là một loại kimono đơn giản, thường được mặc vào mùa hè để đi dạo phố, tham gia lễ hội hoặc mặc sau khi tắm. Yukata thường được mặc ở các quán trọ truyền thống của Nhật Bản (ryokan).
1. Nguồn Gốc và Lịch Sử
Kimono
“Kimono” có nghĩa đen là “thứ để mặc”. Kimono có nguồn gốc từ thời Heian (794-1185) và ban đầu là trang phục của giới quý tộc. Theo thời gian, kimono trở nên phổ biến hơn và được mặc bởi mọi tầng lớp xã hội. Kimono phát triển từ trang phục thời nhà Đường ở Trung Quốc. Trong thời kỳ Nara, Nhật Bản đã cử sứ giả đến Trung Quốc để tìm hiểu văn hóa, bao gồm cả trang phục.
Yukata
“Yukata” ban đầu được sử dụng bởi giới quý tộc trong thời kỳ Heian (794-1185) để bảo vệ da, kiểm soát mồ hôi và tránh bị bỏng khi tắm. Yukata có nghĩa là “đồ mặc lót trong” hoặc “áo choàng tắm”. Yukata bắt nguồn từ “Yukata-bira”, một loại trang phục mặc khi tắm hơi. Đến thời Edo, yukata trở nên phổ biến hơn và được mặc ra đường.
2. Chất Liệu và Thiết Kế
Kimono
Kimono truyền thống thường được làm từ lụa, nhưng ngày nay cũng có thể được làm từ cotton, tơ nhân tạo, satin hoặc polyester. Kimono được thiết kế công phu với kiểu dáng trang nhã, đường may tinh tế và họa tiết đa dạng. Họa tiết trên kimono thường liên quan đến thiên nhiên, văn hóa và truyền thống Nhật Bản, chẳng hạn như hoa anh đào, sông núi và hạc trắng. Màu sắc của kimono cũng quan trọng, với màu nhạt cho mùa xuân, màu mát cho mùa hè, màu sắc lá rụng cho mùa thu và màu mạnh mẽ cho mùa đông. Kimono có nhiều lớp, bao gồm áo lót (nagajuban), áo kimono chính và thắt lưng obi.
Yukata
Yukata thường được làm từ cotton, một loại vải nhẹ, thoáng mát và thấm mồ hôi tốt, rất phù hợp cho mùa hè. Yukata có thiết kế đơn giản hơn kimono, thường chỉ có một lớp và không có lớp lót. Yukata thường có màu sắc tươi sáng và hoa văn đơn giản, phù hợp với không khí lễ hội mùa hè. Mặc dù yukata truyền thống có màu xanh đậm và trắng, nhưng ngày nay có nhiều màu sắc và kiểu dáng khác nhau.
3. Dịp Sử Dụng
Kimono
Kimono được mặc trong những dịp trang trọng như đám cưới, lễ trà đạo, lễ tốt nghiệp, lễ hội và các sự kiện đặc biệt khác. Kimono cũng có thể được mặc trong các nghi lễ tại đền chùa và mừng thọ. Phụ nữ thường mặc kimono nhiều hơn nam giới, với màu sắc và hoa văn nổi bật hơn. Nam giới thường mặc kimono trong lễ cưới và trà đạo, với màu sắc tối hơn và ít hoa văn hơn. Yếu tố thời tiết cũng quan trọng khi chọn kimono.
Yukata
Yukata thường được mặc trong các dịp hè như lễ hội pháo hoa, hoạt động mùa hè, đi dạo phố và sau khi tắm onsen. Yukata cũng được mặc ở các quán trọ truyền thống (ryokan). Yukata là lựa chọn hoàn hảo cho các sự kiện mùa hè sôi động. Nhiều hội chợ yukata được tổ chức trên khắp Nhật Bản, đặc biệt ở Tokyo và Kyoto.
4. Phụ Kiện Đi Kèm
Kimono
Kimono thường đi kèm với nhiều phụ kiện, bao gồm:
Nagajuban: Áo lót mặc bên trong kimono.
Obi: Thắt lưng rộng và phức tạp để giữ kimono. Cách thắt obi rất đa dạng, thể hiện sự trang trọng và tinh tế.
Tabi: Tất đặc biệt có ngón chân cái tách rời, đi cùng với giày dép truyền thống.
Zori: Dép truyền thống làm từ gỗ hoặc các vật liệu khác.
Haori: Áo khoác ngoài mặc thêm khi trời lạnh.
Koshi-himo: Khăn buộc ở thắt lưng để cố định kimono.
Datejime: Thắt lưng nằm dưới obi để giúp obi giữ hình dạng.
Obijime: Dây trang trí giữ obi và nút thắt phía sau.
Obidome: Trang sức cài trên obijime.
Yukata
Yukata thường đi kèm với ít phụ kiện hơn kimono, bao gồm:
Obi: Thắt lưng đơn giản hơn, thường là loại hanhaba obi (nửa chiều rộng).
Geta: Guốc gỗ truyền thống. Yukata có thể đi cùng guốc trần mà không cần tất.
5. Giá Cả và Độ Trang Trọng
Kimono
Kimono thường đắt hơn yukata, đặc biệt là kimono làm từ lụa. Kimono được coi là trang phục trang trọng và được mặc trong những dịp đặc biệt. Mặc kimono đúng cách đòi hỏi nhiều kỹ năng và sự tỉ mỉ.
Yukata
Yukata có giá cả phải chăng hơn kimono vì được làm từ chất liệu rẻ hơn. Yukata được coi là trang phục giản dị và thoải mái, phù hợp cho mùa hè. Yukata dễ mặc hơn kimono vì ít lớp và ít phụ kiện hơn.
6. Cách Mặc
Kimono
Mặc kimono đòi hỏi nhiều bước và phụ kiện. Thứ tự mặc kimono thường là:
Mặc áo lót nagajuban.
Quấn vạt phải vào người trước, sau đó quấn vạt trái lên trên.
Căn chỉnh cổ áo và giữ đường may ở mặt lưng.
Buộc dây koshi-himo để cố định kimono.
Quấn obi và thắt nút phía sau.
Điều chỉnh ohashori (phần vải thừa dưới obi).
Đi tất tabi và zori.
Yukata
Mặc yukata đơn giản hơn kimono. Thứ tự mặc yukata thường là:
Mặc yukata như áo choàng, đảm bảo vạt trái che vạt phải.
Giữ chặt bằng một tay ở thắt lưng và làm phẳng vải quanh hông.
Buộc obi quanh eo, đảm bảo vừa khít nhưng vẫn thoải mái.
Đi guốc geta.
Lưu ý quan trọng: Luôn quấn vạt trái lên trên vạt phải khi mặc kimono hoặc yukata. Quấn ngược lại chỉ được thực hiện cho người đã khuất.
7. Những Loại Kimono Phổ Biến
Ngoài kimono thông thường, còn có nhiều loại kimono khác, mỗi loại phù hợp với những dịp khác nhau:
Furisode: Kimono dành cho các cô gái trẻ chưa kết hôn, với tay áo dài và màu sắc rực rỡ.
Tomesode: Kimono trang trọng dành cho phụ nữ đã kết hôn, thường có màu đen hoặc màu tối.
Houmongi: Kimono phù hợp với mọi lứa tuổi và tình trạng hôn nhân, thường được mặc trong các dịp xã giao.
Uchikake: Kimono lộng lẫy dành cho cô dâu trong ngày cưới.
Jūnihitoe: Trang phục nhiều lớp dành cho phụ nữ hoàng gia và quý tộc.
